II. Bebek Gelişiminin Aşamaları
III. Fizyolojik Inkişaf
IV. Bilişsel Inkişaf
V. Toplumsal ve Romantik Inkişaf
VI. Dil Gelişimi
VII. Motor Gelişimi
VIII. Beslenme ve Beslenme
IX. Uyku
Bir bebeğin yaşamının ilk yılı süratli gelişme ve büyüme zamanlarıdır. Bu zaman zarfında bebekler vücutlarını denetim etmeyi, çevreleriyle etkileşim oluşturmayı ve başkalarıyla komünikasyon oluşturmayı öğrenirler.
Gelişmenin her aşaması değişik dönüm noktalarıyla işaretlenir. Örnek olarak, yeni doğanlar başlarını dik tutabilir ve başlarını bir taraftan öteki yana çevirebilirler. Bebekler oturmayı, emeklemeyi ve yürümeyi öğrenirler. Yürümeye başlamış olan çocuklar konuşmayı, oyuncaklarla oynamayı ve öteki çocuklarla etkileşim oluşturmayı öğrenirler. Okul öncesi çocuklar okumayı, yazmayı ve sorunları çözmeyi öğrenirler.
Bebeklere gelişmenin her aşamasında doğru uyarım ve desteği sağlamak önemlidir. Bu, onların tam potansiyellerine ulaşmalarına destek olacaktır.
Bebek gelişiminin aşamaları hakkındaki daha çok data edinmek için lütfen aşağıdaki internet sayfalarını ziyaret edin:
III. Fizyolojik Inkişaf
Hayatının ilk senesinde yavrunuz süratli bir fizyolojik gelişme ve büyüme tadacaktır. Boyları uzayacak ve ağırlaşacak, kasları güçlenecek ve koordinasyonları gelişecektir. Yavrunuz ek olarak yuvarlanmayı, oturmayı, emeklemeyi, ayakta durmayı ve yürümeyi öğrenecektir.
Bebeğinizin yaşamının ilk senesinde ulaşmasını bekleyebileceğiniz dönüm noktalarından bazıları şunlardır:
- Doğumdan 1 aya kadar: Yavrunuz doğum ağırlığının iki katına çıkacak ve boyu 10-12 santimetre (4-5 inç) uzayacaktır. Başını dik tutmaya başlamış olacak ve önden arkaya doğru yuvarlanabilecektir.
- 1-4 ay: Yavrunuz doğum ağırlığının üç katına çıkacak ve 25 santimetre (10-12 inç) uzunlukta büyüyecek. Destekle oturabilecek, emekleyebilecek ve bir şeye tutunarak ayakta durabilecek.
- 4-8 ay: Yavrunuz doğum ağırlığının dört katına çıkacak ve 20 santimetre (8-10 inç) uzunlukta büyüyecek. Yardımla ayakta durabilecek ve yürüyebilecek ve ilk kelimelerini anlatmaya başlamış olacak.
- 8-12 ay: Yavrunuz tam devre kilosuna ulaşacak ve 10-12 santimetre (4-5 inç) uzunlukta büyüyecek. Bağımsız olarak yürüyebilecek, koşabilecek ve tırmanabilecek. Ek olarak sıradan talimatları idrak edebilecek ve sizinle jestler ve kelimeler kullanarak komünikasyon kurabilecek.
Bebeğinize hareket etmesi ve çevresini keşfetmesi için bol miktarda fırsat sağlamak önemlidir. Bu, fizyolojik becerilerini ve koordinasyonlarını geliştirmelerine destek olacaktır. Bebeğinizle oyunlar oynayarak, oynayabileceği güvenilir oyuncaklar sağlayarak ve onu dışarıda yürüyüşe çıkararak hareket etmesini teşvik edebilirsiniz.
Bebeğinizin yeterince uyuduğundan da güvenilir olmalısınız. Uyku, bebeğinizin fizyolojik ve zihinsel gelişimi için eğer olmazsa olmazdır. Bir çok bebeğin günde ortalama 14-16 saat uykuya ihtiyacı vardır.
Bilişsel Inkişaf
Hayatının ilk senesinde bebeğinizin beyni süratli bir açınma sürecinden geçer. Bu, bebeğinizin etrafındaki dünyayı öğrendiği ve keşfettiği ve bilişsel becerilerinin hızla geliştiği bir zamandır.
Bilişsel gelişimdeki ilk yıldaki birtakım mühim dönüm noktaları şunlardır:
- Tanıdık insanları ve nesneleri tanımayı öğrenmek
- Nesne kalıcılığını geliştirmek (nesnelerin görüş alanının haricinde olsalar bile var olduklarının anlaşılması)
- Gevezelik etmeyi ve ses çıkarmayı öğrenmek
- Başkalarını öykünmek etmeyi öğrenmek
- Mesele çözme becerilerinin geliştirilmesi
Bebeğinizin bilişsel gelişimine, keşfetme ve öğrenme fırsatları sağlayarak destek olabilirsiniz. Bebeğinizle sık sık konuşun, ona kitap okuyunuz ve onunla oyunlar oynayın. Ek olarak, keşfetmesini ve mesele çözmesini teşvik eden oyuncaklar da sağlayabilirsiniz.
V. Toplumsal ve Romantik Inkişaf
Hayatın ilk senesinde bebeğinizin toplumsal ve romantik gelişimi hızla ilerler. Başkalarıyla etkileşim oluşturmayı, duygularını anlatım etmeyi ve davranışlarını düzenlemeyi öğrenirler. İşte bu dönemdeki toplumsal ve romantik gelişimdeki birtakım mühim kilometre taşları:
- Yaşamının ilk birkaç ayında yavrunuz gülümsemeye ve sizinle göz teması kurmaya başlayacaktır. Ek olarak sesinize ve dokunuşunuza da reaksiyon vermeye başlayacaktır.
- Ortalama 4 aylıkken yavrunuz öteki insanlara alaka göstermeye başlayacaktır. Yabancılara gülümseyecek ve hatta onlara ulaşabilir.
- 6 ila 12 aylıkken yavrunuz öteki çocuklarla etkileşime girmeye başlayacaktır. Saklambaç ve pat-a-cake şeklinde oyunlar oynayacaklardır. Ek olarak başkalarına karşı empati göstermeye başlayacaklardır.
Bebeğinizin toplumsal ve romantik gelişimine şöyleki destek olabilirsiniz:
- Bebeğinizle konuşmak ve onun seslerine tahsisat vermek.
- Bebeğinizle etkileşimi teşvik eden oyunlar oynayın.
- Bebeğinize kitap okuyunuz ve onunla şarkılar açıklayın.
- Bebeğinizi oyun buluşmalarına ve öteki toplumsal aktivitelere götürmek.
Bebeğinize başkalarıyla etkileşim kurma fırsatları sunarak, gelişmek için gerekseme duyduğu toplumsal ve romantik becerileri geliştirmesine destek olabilirsiniz.
VI. Motor Gelişimi
Motor gelişimi, hareketle alakalı becerilerin geliştirilmesi anlama gelir. Bu beceriler, adım atma ve koşma şeklinde kaba motor becerileri ve nesneleri kavrama ve manipüle etme şeklinde ince motor becerilerini ihtiva eder.
Motor gelişimi çoğu zaman tahmin edilebilir bir sırası ile ilerler. Örnek olarak, bir çok bebek oturmayı öğrenmeden ilkin yuvarlanmayı öğrenir ve yürümeyi öğrenmeden ilkin oturmayı öğrenir. Sadece, motor gelişiminin zamanlamasında birtakım farklılıklar vardır ve birtakım bebekler muayyen dönüm noktalarına ötekilerden daha erken ya da daha geç ulaşabilir.
Bebeğinizin motor becerilerini geliştirmesine destek olmak için yapabileceğiniz birkaç şey var. Bunlar şunları ihtiva eder:
- Bebeğinize hareket etmesi için bol miktarda fırsat verin.
- Bebeğinizin çevresini keşfetmesini ve yeni şeyler denemesini teşvik edin.
- Bebeğinizle hareket içeren oyunlar oynayın.
- Bebeğinize oynayabileceği güvenilir ve destekleyici nesneler sağlayın.
Bebeğinize hareket etme ve çevresini keşfetme fırsatları sunarak motor becerilerini geliştirmesine ve potansiyelinin tamamına ulaşmasına destek olabilirsiniz.
VII. Motor Gelişimi
Motor gelişimi, bebeğinizin hareket etmesini ve çevresiyle etkileşim kurmasını elde eden becerilerin gelişimi anlama gelir. Bu, oturma, emekleme ve adım atma şeklinde kaba motor becerilerinin yanı sıra nesneleri kavrama ve manipüle etme şeklinde ince motor becerilerini de ihtiva eder.
Motor gelişimi çoğu zaman tahmin edilebilir bir sırayı takip eder, bebekler ilkin başlarını ve boyunlarını, sonrasında gövdelerini, kollarını ve bacaklarını denetim etmeyi öğrenirler. Sadece, motor gelişiminde geniş bir düzgüsel varyasyon aralığı vardır ve birtakım bebekler dönüm noktalarına ötekilerden daha erken ya da daha geç ulaşabilir.
Bebeğinizin motor becerilerini geliştirmesine destek olacak birtakım ipuçları:
- Bebeğinizin hareket etmesi için bol miktarda fırsat sağlayın.
- Bebeğinizin çevresini keşfetmesini ve değişik nesnelerle oynamasını teşvik edin.
- Bebeğinize yeni becerilerini uygulayabileceği güvenilir ve destekleyici ortamlar sağlayın.
- Yavrunuz yeni motor becerileri öğrenirken sabırlı ve destekleyici olun.
Bebeğinizin motor gelişimiyle alakalı herhangi bir endişeniz var ise doktorunuzla görüşün.
VIII. Beslenme ve Beslenme
Hayatının ilk birkaç ayında bebeğinizin yalnızca anne sütü ya da mama ile beslenmesi gerekecektir. Anne sütü, yavrunuz için en iyi seçenektir şu sebeple sıhhatli gelişme ve büyüme için gerekseme duyduğu bütün gıdaları sağlar. Emziremiyorsanız mama iyi bir alternatiftir.
Yavrunuz ortalama 6 aylık olduğunda, rejimine katı yiyecekler eklemeye başlayabilirsiniz. Bayağı, tek bileşenli yiyeceklerle başlayın ve bebeğinize sunduğunuz yiyeceklerin sayısını ve çeşitliliğini kademeli olarak artırın.
Bebeğinizi tertipli bir programda beslemek önemlidir. Bu, sıhhatli bir beslenme düzeni oluşturmanıza ve bebeğinizin aşırı ya da kifayetsiz beslenmesini önlemenize destek olacaktır.
Bebeğinizi beslemek için birkaç ipucu:
- Bebeğinizi sakin ve sessiz bir ortamda emzirin.
- Bebeğinizi beslerken onu kendinize yakın tutun ve göz teması kurun.
- Ufak ve sık öğünlerle başlayın.
- Sıhhatli yiyeceklerin çeşitliliğini sunun.
- Sabırlı olun ve yavrunuz aç değilse onu yemeye zorlamayın.
Beslenme ve bebeğinizin beslenmesi hakkındaki daha çok data için doktorunuzla ya da bir diyetisyenle görüşün.
Uyku, bir bebeğin gelişiminin mühim bir parçasıdır. Uyku esnasında bebekler öğrenmelerini pekiştirir, yeni beyin hücreleri oluşturur ve kendilerini onarmalarına ve büyümelerine destek olan hormonlar salgılarlar.
Yeni dünyaya gelen bebekler günde ortalama 16-18 saat uyurlar, sadece bu zaman büyüdükçe azalır. Yürümeye başladıklarında bir çok çocuk gecede ortalama 10-12 saat uyur.
Bebeğinizin iyi bir gece uykusu çekmesine destek olmak için yapabileceğiniz birkaç şey var:
- Bir uyku vakti rutini oluşturun. Bu, bebeğinizin ne beklemesi icap ettiğini bilmesine destek olacak ve uykuya dalmasını kolaylaştıracaktır.
- Bebeğinizin döşek odasını karanlık, sessiz ve serin tutun.
- Yatmadan ilkin tv takip etmek ya da yüksek sesli oyunlar oynamak şeklinde uyarıcı aktivitelerden kaçının.
- Bebeğinizi kendi yatağında uyumaya bırakın.
Yavrunuz uyumakta güçlük çekiyorsa deneyebileceğiniz birkaç şey var:
- Bebeğinizin aç ya da rahatsız olmadığından güvenilir olun.
- Değişik bir uyku vakti rutini kontrol edin.
- Bebeğinizin döşek odasının karanlık, sessiz ve serin olduğu için güvenilir olun.
- Yatmadan ilkin uyarıcı aktivitelerden kaçının.
- Bebeğinizi kendi yatağında uyumaya bırakın.
Şayet yavrunuz hala uyku sorunu yaşıyorsa doktorunuzla görüşmelisiniz.
S: Bebekler için yaşa müsait aktiviteler nedir?
A: Bebekler için yaşa müsait aktivite fikirleri şunlardır:
Yenidoğanlar (0-3 ay):
* Bebeğinizi kendinize yakın tutun ve onunla sakinleştirici bir sesle konuşun.
* Başını, yüzünü ve vücudunu nazikçe okşayın.
* Elleriyle ve ayaklarıyla oynarlar.
* Salıncakta ya da çatırdayan sandalyede sallamak.
Bebekler (4-12 ay):
* Bebeğinizi oturtun ve kavrayabileceği, sallayabileceği oyuncaklarla oynayın.
* Onlarla topu ileri geri yuvarlayın.
* Saklambaç oynayın.
* Onlara canlı resimler içeren sıradan kitaplar okuyunuz.
Yürümeye başlamış olan çocuklar (1-3 yaş):
* Blokları üst üste koyun ve kuleler inşa edin.
* Bulmacalarla oynayın.
* Boya kalemleri ya da keçeli kalemlerle renklendirin.
* Giydirme oyunu oynayın.
* Üç tekerlekli bisiklete binin ya da oyuncak arabayı itin.
S: Bebeğimin gelişimini iyi mi destekleyebilirim?
A: Bebeğinizin gelişimini desteklemek için yapabileceğiniz birkaç şey şunlardır:
* Bebeğinizle sık sık ve şarkı söyler şeklinde konuşun.
* Bebeğinize her gün kitap okuyunuz.
* Bebeğinizle etkileşimli oyunlar oynayın.
* Bebeğinize muhtelif, güvenilir ve teşvik edici oyuncaklar sağlayın.
* Bebeğinizin çevresini keşfetmesine ve hatalarından ders çıkarmasına izin verin.
S: Bebeğimin gelişimi hikayesinde endişeliysem ne yapmalıyım?
A: Bebeğinizin gelişimi hikayesinde endişeleriniz var ise, doktorunuzla görüşün. Bebeğinizin gelişimini değerlendirebilir ve lüzumlu müdahaleleri önerebilirler.
0 Yorum